19Μαΐου ημέρα μνήμης των Ελλήνων του
Πόντου
αφιερωμένο στη μνήμη της
μάνασιμ πήρθεν μωρόν ορφανόν εκείνον τ’ ουβραδύ
με την καλομάνατς.
Την μάνανατς έσπαξαν οι αφωρεσμέν οι Τουρκ.
Απόσπασμα
Από το μυθιστόρημά μου
«Στη σκιά της ζωής»
των εκδόσεων «ΒΕΡΓΙΝΑ»-Αθήνα ISBN 978-960-9523-27-1
- Αχ,
Ευτυχία μ’ να λελέβω σε Πουλόπο μ’.
Μαύρον ημέραν έτον πι αφήμεν τα χώματα εμουν,
τα κόκαλα τι χριστιανοίς ασή προγόντς μας, το χωρίον εμουν την Ιοσγάτ, τα
τσουβάλια το καλαμπόκ και τα κουκία, τα νεχούτιε, τα πλογούριε, τα πιθάριε με
τα βουτούρτα εμούν, τα παχτσέδας εμούν, τα μοσχάριε και τα γελάδας εμουν.
Αλλά τι Τουρκ τι αφωρεσμέν, να χάνεν το
γένος εμουν εύρον μαχανάν.
Τυραγνίας σ’ αγούρ μας, να χάνταν, παιδία μη
φτάνε με τα γαρήδες, να πάει να χάτε το γένος εμόν.
Άκσον Ευτυχία μ’, πουλόπομ’ άκσον.
«Κι εχάθεμεν…
Ο Πόντιον καμίαν κι
χάται».
Έπεφτεν χιουν εκείνον τ’ ουβραδύ κι η μάνας,
η συγχωρεμέντσα Μάρθα, μωρόν έτον σην αγκαλίαν της Καλομάνασατς Παρθένας. Ντο σύραμε ως να φτάγουμε αδακά σε
τούτον το έμοφρον χωρίον τι Αηγιώρ. Ως να αναστείτε με τα πλίθας το συνοικισμόν, ουλ μαζί αμόν γύφτς σα τσαντίριε επάν σι ραχ, αση Μπαλαλά κα τι
Θεοφάν τα οσπίτιε πιο παν.
Ο Πάππος Ευτυχία μ’ έτον ο ποίο εργατικόν
ας’ όλς τι αγούρς. Εποίκεν έναν σβάρναν και εκαθάρτσεν ουλ τι χωράφς ασά ξερά
χορτάριε.
Έκοψεν πλίθας με τα βονίας και χούμαν ασή
Καναλάκ μαζί με τον Γιάννεν, τον Κωστήκαν, τον Γιωρίκαν, τον Χαράλαμπον, τον
Ηλίαν τον αδαφλό τ’, τον Μουχάλ, τον Παναγιώτ, τον Κυριάκον, τον Ηράκλην, τον
Σάββαν, τον Γιάννεν και τα παιδία των, κι επήκαν τα καλύβας τα πρώτα οσπίτια
εμόν. Χρίσαμεν τα με τα βονίας, και με τι ασβέστ επήκαμεντα χιουν. Επήκαν και
τζάκ να φτάμε φαΐ με τα ξύλα πι φέραμεν επάν σα ωμία μας ασό Καναλάκ.
Εμείς τα γαρήδες σκαλίσαμεν τα κηπία μας κι
σπείραμεν μαρούλιε καρπολάχανα, κουκία, λουλούδιε, και από μία μωρέαν για να
τρώει τα φύλλανατ τ’ εΐδ’ (γίδα). Ο πάππος σ’ όλ’ τα καλύβας εφύτεψεν αμπέλ για
κληματαρίαν.
Αχ η μάρσα η μάνας, ασή πέθανεν η
γιαγιάνατς, μοναχέσα εδώ κι εκεί, σα καλύβας μας ετρανούτο. Η μητρυιάνατς κι
ήθελεν το πουλόπομ’.
Έξ χρονώ κορτσόπον, έστελνεν με την στάμναν
σο πηγάδ για νερόν, ασή κορφίν τη ραχ κατήφορον. Έναν ημέραν το πουλόπομ’
έπεσεν ση γης κι έσπασεν τη στάμναν. Έναν μεγάλο βύσαλον εχώθεν σο μέτωπόν τ’
κι όλ τη ζωήν ατς είχεν το τρανόν σουμάδ. Αμώ κα τη γαρής τόσον κακέσα έτον.
Έδεσεν τη μάνς ασό πάτερον πι εβάζαμεν τα ψωμία κι έδωκεν ξύλον σο μωρόν, μέχρι
πι ήρθεν ο πάππος και γλύτωσεν το κορτσόπον ασί αφωρεσμέντσα.
- Αχ,
καλή μας θεία Πηνελόπη σε στενοχώρησα απόψε άθελά μου. Με είδες και θυμήθηκεες
τη μάνα μου.
- Ναι
ίδια είσαι Πουλόπομ με τη μάνας. Όμοφρη και καλέσα και προκομέντσα.
Είπε με η Σοφία οψές πι ήλθε σο κηπίμ να
δίνα την οβά ασή κοσάρα μ’ για το μωρόν, τον εγγονόν ατς .
Γράφς, γράφς ιστορίας και τραγούδιε, να
μαθάν ούλον ο κόσμον, και φτας ζωγραφίας και εικόνας τι αγίοις, τι τρανέσας
μάνας εμόν τη Παναγίας. Μπράβον Ευτυχίαμ’. Αχ που εν η μάνας να καμαρώνε σε.
Έφαγεν την το λευκωμαν και τα βασάντς και μας αφήκε χρονίας ανωρίς. Ευτυχία μ’
τα χρόνιε μ’ να περτς κορτσόπομ, να φτας πολλά βιβλία, ο κόσμος να μανθάν τι
ιστορίας και τι βασάντς τι ανθρώπς.
- Έλα
λίγο καφέ θεία Πηνελόπη κι ένα παξιμαδάκι να κρατήσεις ως το πρωί που θα’ρθει ο
παπάς για την Αποκαθήλωση.
- Ευχαριστώ
σε Σοφία μ’. Αν και εντόπια, είσαι καλέσα γαρή. Να λελέβω σε κορτσόπομ’.
