ΗΛΙΑΣ
ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ
του
Σωτήρη Ε Γυφτάκη
Ο
Εκατοντάχρονος έφηβος από την Αρκαδία. Εκατόν δύο χρόνια από τη γέννησή του και λίγες ημέρες
μετά τον θάνατό του
ΕΛΠΙΔΑ
« Όταν βραδιάζει φίλοι αγαπημένοι
ο Βάρναλης, ο
Λεκατσάς, ο Ρίτσος
ο Κορδάτος, ο
Βρεττάκος, ο Λουντέμης
έρχονται στο κελί μου
να με επιπλήξουν
να μου συμπαρασταθούν.
Γιατί
παραπονιέσαι; Σε όλη σου τη ζωή
βρέθηκες πάντα στις
προφυλακές του αγώνα
δίπλα μας. Και τώρα
απόμαχος δε σταματάς.
Σε ώρες ράθυμες
αναμετράς τα λάθη σου
τις λιγοστές επιτυχίες
της ζωής
και τα πολλά σου
όνειρα.
Δεν την απαξιώνεις.
Την τιμάς
Και φεύγεις ήρεμος
αφήνοντας
δώρο πολύτιμο στους
νέους την ΕΛΠΙΔΑ…»
Ο Ηλίας Σιμόπουλος γεννήθηκε στις 23 Νοέμβρη
του 1913 στον Κραμποβό, το σημερινό Καστανοχώρι της Αρκαδίας από γονείς αγρότες και τα πρώτα γράμματα
έμαθε στο χωριό του, ενώ το «Ελληνικό
Σχολείο» το γνωστό μας σχολαρχείο τελείωσε στο διπλανό χωριό Ίσαρι και δωδεκάχρονος
μετέβη στην Αθήνα, όπου τελείωσε το γυμνάσιο και στη συνέχεια γράφτηκε στη
Νομική Σχολή του Πανεπιστήμιου της Αθήνας ενώ παράλληλα μαθαίνει ξένες γλώσσες
πρώτα στο Γαλλικό Ινστιτούτο και στη
συνέχεια μαθαίνει Αγγλικά και Ρώσικα.
Ως φοιτητή λαμβάνει ενεργό μέρος στις
φοιτητικές δραστηριότητες, όπου
αναλαμβάνει την υπευθυνότητα του έντυπου «Φοιτητική Φωνή», όργανο
αριστερής φοιτητικής παράταξης, ενώ παράλληλα εργάζεται σε διάφορες εφημερίδες.
Ήδη από μαθητής γυμνασίου έχει αρχίσει να γράφει ποιήματα που δημοσιεύει στο
γνωστό περιοδικό του Ξενόπουλου «Διάπλαση Παίδων» και σε άλλα περιοδικά της
εποχής και λίγο αργότερα αρχίζει πια με το ψευδώνυμο Παύλος Ροδής να δημοσιεύει
ποιήματα του, μελέτες κι άλλα επίκαιρα κείμενα..
Εικοσάχρονος γίνεται Γραμματέας της Καλλιτεχνικής Επιτροπής στην « Ενωτική
Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας», κι εκεί ως μέλη είναι πολλοί γνωστοί ποιητές και λόγιοι της εποχής κι
ανάμεσά τους οι: Κώστας Βάρναλης, Γιάννης Ρίτσος, Μενέλαος Λουντέμης κ.ά. Θα
μείνει Γραμματέας ως το καλοκαίρι του 1936, όπου η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά κλείνει τη Συνομοσπονδία και την ίδια εποχή
λογοκρίνεται και η πρώτη του ποιητική συλλογή «Εναγώνια» για να
επανεκδοθεί 38 χρόνια αργότερα. Την ίδια
περίπου εποχή συλλαμβάνεται από την Ειδική
Ασφάλεια κι αφού βασανιστεί και μετατάσσεται από την Σχολή Εφέδρων
Αξιωματικών της Κέρκυρας στο 11ο Σύνταγμα Πεζικού της Τρίπολης ως απλός στρατιώτης, ενώ μετά
από αλλεπάλληλες επιδρομές στο σπίτι
του κατάσχονται όλα του τα χειρόγραφα και
καταστρέφονται, όπως και πολλά προσωπικά του στοιχεία. Παίρνει μέρος στον
πόλεμο κατά της Ιταλίας στην Αλβανία και μετά την υποδούλωση της χώρας από τα χιτλερικά στρατεύματα είναι από τους
πρώτους που μπαίνει στην Εθνική
Αντίσταση.
Στα 1946 θα κυκλοφορήσει η πρώτη του
ποιητική συλλογή «Χαιρετισμός στον Πρώτο Ήλιο». Στη διάρκεια του Εμφυλίου
πολέμου διώχτηκαν σχεδόν όλα τα μέλη της οικογένειάς του και για λόγους
επιβίωσης υποχρεώθηκε όχι μόνο να αναστείλει κάθε του δραστηριότητα και φυσικά κάθε δημοσίευση έργων
του κι έτσι η ποιητική του συλλογή «Αρκαδική Ραψωδία» εκδόθηκε μόλις στα 1958,
ενώ τόσο αυτό του το βιβλίο, όπως κι άλλα του κείμενα ήταν έτοιμα από το 1949..
Γίνεται μέλος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών στις 26.6.1959 με την έκδοση του
τρίτου βιβλίου «Έκτη Εντολή» και τον επόμενο χρόνο γίνεται μέλος της Εταιρείας
Ελλήνων Λογοτεχνών, όπου στα 1984 εκλέγεται Πρόεδρός της και
επανεκλέγεται για δυο ακόμη θητείες και
θα παραμείνει ως τα 1989. Το Δεκέμβριο
του 1982 ο Σύνδεσμος Ελλήνων Λογοτεχνών του οποίου ο Ηλίας Σιμόπουλος υπήρξε
για πολλές θητείες Γενικός Γραμματέας, Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος προσχωρεί και συγχωνεύεται με το αρχαιότερο
σωματείο, την Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών.
Ο ποιητής Ηλίας Σιμόπουλος μετά την
Μεταπολίτευση ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα
στο εξωτερικό αφού έλαβε μέρος σε πολλά διεθνή συνέδρια. Θα αναφέρω μερικά από
αυτά ενδεικτικά. Στα 1976 έλαβε μέρος σε συνέδριο στη Βαρσοβία, και τον επόμενο
χρόνο στο Βερολίνο και την ίδια χρονιά στο Κάιρο και το 1979 στην
Κωνσταντινούπολη, την επόμενη στη Σόφια και τρία χρόνια μετά πάλι στη Σόφια,
ενώ την επόμενη στην Πράγα και το 1988 στη Βαγδάτη κ.α.
Από το πόστο του στην προεδρία της Εταιρείας
Ελλήνων Λογοτεχνών ανέλαβε ενεργό μέρος στην επιτροπή για την συνταξιοδότηση
των λογοτεχνών, στην επιτροπή για την απονομή κρατικών βραβείων σε Έλληνες ποιητές και συγγραφείς, στην
επιτροπή βράβευσης θεατρικών έργων. Πραγματοποίησε πολλές διαλέξεις τόσο στην
Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, όπως στο Παρίσι, στη Σόφια, στο Τορόντο ,στην
Αβάνα, στην Οτάβα, στο Κάιρο στη Βαγδάτη κ.ά. Ποιήματά του μεταφράστηκαν σε
πολλές γλώσσες (Γαλλικά, Αγγλικά, Βουλγαρικά Τσεχοσλοβάκικα, όπου και
περιέχονται σε διάφορες ανθολογίες.
Η ποιητική του συλλογή «Αρκαδική Ραψωδία»
μελοποιήθηκε από τον μουσικοσυνθέτη Ιωσήφ
Μπενάκη και παρουσιάστηκε στην Τρίπολη (στον κινηματογράφο Αρκαδία) με μεγάλη
χορωδία με πρωταγωνιστές της Λυρικής
Σκηνής, ενώ επαναλήφθηκε στον Πειραιά στις εκδηλώσεις «Έκφραση», αλλά
μεταδόθηκε κι από την κρατική τηλεόραση. Ποιήματά του μελοποίησαν επίσης ο
Γιάννης Σπανός κι άλλοι. Να σημειώσω επίσης πως το ποίημά του «Ναυάγιο»
μελοποιήθηκε από τον συνθέτη Teo el Greco στη Νέα Υόρκη κι ο «Ύμνος στα Λύκαια» από τον
Ηλία Στασινό. Στα 2005 το ποίημά του «Βιετνάμ» μελοποιήθηκε από τον Φαίδωνα
Πρίφτη και κυκλοφόρησε σε δίσκο.
Πολλά τα βραβεία και οι τιμητικές διακρίσεις
που έλαβε ο Ηλίας Σιμόπουλος. Θα αναφέρω μόνο μερικά από αυτά. Στα 1985
τιμήθηκε με το χρυσό μετάλλιο της κυβέρνησης της Βουλγαρίας κι από την Ένωση Βουλγάρων Λογοτεχνών και το
1994 από την κυβέρνηση της Κούβας Τέλος στα 2001 τιμήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων
με το μετάλλιο της Πόλης.
Ακόμα αξίζει να
ειπωθεί πως τιμήθηκε με τιμητικές πλακέτες
από το «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ειρήνης», από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Αθηνών, τον φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», την «Διεθνή Αρκαδική
Ακαδημία», τους Δήμους Τρίπολης,
Μεγαλόπολης, Νικαίας, Κορυδαλλού, την Φιλολογική Στέγη Πειραιά , την Ένωση
Συντακτών κι από πολλούς άλλους συλλόγους και σωματεία.
Το έργο του υπεραιωνόβιου ποιητή Ηλία Σινόπουλο
είναι τεράστιο και πολύμορφο. Θα αναφέρω μόνο μερικές ποιητικές συλλογές
του και μελέτες του.
Κατά χρονολογική σειρά
έχουν ως ακολούθως:
Ποίηση:
Χαιρετισμός στον πρώτο
ήλιο(1946), Αρκαδική Ραψωδία(1958), Έκτη Εντολή(1959), Το σπίτι με τις
χελιδονοφωλιές(1961)Το μεγάλο ποτάμι (1964), Τεκμήρια(1968), Τα ρόδα της
Ιεριχώς(1970), Το τετράδιο της γης(1971), Μικρές
μαρτυρίες(1972),Εναγώνια(1974), Προσπελάσεις (1976), Σημαφόροι(1980),Εσπερινός
απόλογος(1983), Οι πληγές και τα παράθυρα(1986),Μακρινό ταξίδι(1990), Πέτρες(1992),Κέρματα(1995),
Ποίηση, τόμος Α και
Ποίηση τόμος Β (1989-1990 αντίστοιχα), Θροΐσματα ανέμων(1996), Οι κήποι του
Νοέμβρη(1999), Ποίηση τόμος Γ (2003), Ρινίσματα μετάλλων (2005) και Ράθυμες
ώρες(2010)… Από τις μελέτες του αξίζουν να αναφερθούν οι παρακάτω:
Επαφές και
προσεγγίσεις Ι(1981), Άγνωστοι και λησμονημένοι Αρκάδες Ποιητές(1989)Επαφές και
προσεγγίσεις ΙΙ(2001)
Ποιήματά του έχουν
μεταφραστεί και δημοσιευτεί σε ξένα περιοδικά στις ακόλουθες γλώσσες: Αγγλικά,
Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ρώσικα, Τούρκικα, Ισπανικά, Βουλγαρικά, Σλοβάκικα,
Πολωνικά, Αλβανικά, Σουηδικά Αραβικά, Σλοβένικα, Ινδικά, Πορτογαλικά κ.α.
Να κλείσω αυτό μου το
αφιέρωμα με το ποίημά του Γ.
Σ.
